1. Tes Hauj Lwm Cawm Noob Neej Yog Dab Tsi?
Vajtswv Tej Lus Tseem Ceeb:
Tes hauj lwm cawm noob neej ces muab cais ua peb theem, ces txhais tau hais tias tes hauj lwm cawm noob neej kom dim ntawd ces muab faib ua peb theem. Peb theem no mas tsis suav tes hauj lwm tsim lub ntiaj teb, tab sis mas yog peb theem ntawm tes hauj lwm ntawm Tiam Muaj Kev Cai, Tiam Hmoov Hlub, thiab Tiam Vajtswv Los Kav. Tes hauj lwm tsim lub ntiaj teb mas yog tes hauj lwm tsim tag nrho noob neej. Nws tsis yog tes hauj lwm cawm noob neej, thiab tsis muaj dab tsi cuam tshuam rau tes hauj lwm cawm noob neej, vim thaum uas lub ntiaj teb raug tsim tawm kiag, mas noob neej tseem tsis tau raug Ntxwgnyoog muab ua qias vuab tsuab, thiab yog li ntawd ces thiaj litsis tas yuav ua tes hauj lwm ntawm noob neej txoj kev cawm dim. Tes hauj lwm cawm noob neej mas tsuas pib thaum noob neej raug Ntxwgnyoog muab ua qias vuab tsuab los lawm xwb, thiab yog li ces tes hauj lwm cawm noob neej kuj yog pib thaum noob neej raug ua qias vuab tsuab los lawm xwb. Muab ua lwm yam lus hais, ces Vajtswv qhov kev cawm tib neeg pib ua ib qho uas tshwm sim los ntawm tes hauj lwm cawm noob neej, thiab sis yog tshwm sim los ntawm tes hauj lwm tsim lub ntiaj teb. Tsuas yog tom qab thaum noob neej twb tau tus moj yam qias vuab tsuab lawm mas tes hauj lwm cawm tib neeg mam li tshwm sim tuaj, thiab yog li ntawd ces tes hauj lwm cawm tib neeg ces muaj peb qho nyob rau hauv, uas tsis yog plaub theem, los sis plaub tiam. Tsuas yog qhov no mas thiaj yog txoj kev yog los hais txog Vajtswv qhov kev cawm tib noob neej. Thaum uas theem kawg los xaus lawm, ces tes hauj lwm cawm noob neej kuj yuav los xaus tag nrho thiab. Qhov xaus ntawm tes hauj lwm cawm tib neeg ces txhais tau tias tes hauj lwm cawm tag nrho noob neej kuj yuav raug ua tiav hlo, thiab hais tias noob neej yuav los txog rau qhov kawg ntawm lawv txoj kev taug lawm. Yog tsis muaj tes hauj lwm cawm tag nrho noob neej, ces tes hauj lwm tswj noob neej yuav tsis muaj tshwm sim thiab, los sis yuav tsis muaj peb theem ntawm tes hauj lwm. Nws yog kiag qhov hais tias vim noob neej qhov kev phem, thiab vim noob neej mas xav tau qhov kev cawm dim sai heev li, ces Yehauvas xaus kiag qhov kev tsim lub ntiaj teb thiab pib kiag tes hauj lwm ntawm Tiam Muaj Kev Cai. Tsuas yog thaum ntawd xwb mas tes hauj lwm cawm noob neej thiaj li pib kiag, ces txhais tau hais tias tsuas yog thaum ntawd nkaus xwb mas tes hauj lwm cawm noob neej thiaj lib pib. “Kev cawm noob neej” mas tsis yog txhais hais tias kev coj lub neej rau noob neej, cov uas nyuam qhuav tsim tau, nyob rau ntiaj teb (uas hais tau hais tias, ib co noob neej uas tseem tsis tau raug ua qias vuab tsuab). Tab sis nws yog kev cawm ib co noob neej uas tau raug Ntxwgnyoog muab ua qias vuab tsuab tag lawm, ces hais tau hais tias, nws yog yuav hloov cov noob neej uas qias vuab tsuab no. Qhov no yog lub ntsiab lus tshab txhais ntawm “kev cawm noob neej.” Tes hauj lwm cawm noob neej mas tsis suav nrog tes hauj lwm tsim lub ntiaj teb, thiab yog li ntawd tes hauj lwm cawm noob neej kuj tsis suav nrog tes hauj lwm tsim lub ntiaj teb thiab, tab sis tsuas suav peb theem ntawm tes hauj lwm uas tshem tawm ntawm kev tsim lub ntiaj teb xwb. Yuav kom to taub tes hauj lwm cawm noob neej, ces yuav tsum tau paub txog qhov keeb kwm ntawm peb theem ntawm tes hauj lwm—qhov no yog qhov uas txhua tus yuav tsum paub txog mas thiaj li yuav raug cawm.
—Txoj Lus, Phau 1. Qhov Kev Tshwm Sim thiab Tes Hauj Lwm ntawm Vajtswv. Paub Peb Theem Ntawm Vajtswv Tes Hauj Lwm Ces Yog Txoj Kev Mus Paub Vajtswv
Tes hauj lwm cawm tib neeg mas tsuas muaj vim yog tib neeg, uas txhais tau hais tias nws tsuas tshwm sim muaj vim yog muaj tib neeg xwb. Yeej tsis muaj kev cawm dim ua ntej tib neeg li, los sis nyob rau thaum chiv keeb, thaum lub ntuj thiab daim av thiab tag nrho txhua yam raug tsim tawm los. Yog hais tias, nyob rau tag nrho hauv Vajtswv tes hauj lwm, tsis muaj tej kev xyuam ua uas muaj txiaj ntsim rau tib neeg, ces hais tau hais tias, yog Vajtswv tsis tseev kom muaj tej yam uas kom yuav tsum tau ua kom haum rau cov tib neeg uas qias vuab tsuab (yog hais tias, nyob rau hauv tes hauj lwm uas Vajtswv ua, tsis muaj tej kev taug kom zoo rau tib neeg xyaum ua), ces tes hauj lwm no hu tsis tau hais tias yog Vajtswv qhov kev cawm tib neeg. Yog hais tias tag nrho Vajtswv tes hauj lwm tsuas yog qhia cov tib neeg qias vuab tsuab kom lawv paub xyaum ua, thiab Vajtswv tsis tau ua ib yam dej num dab tsi li, thiab tsis tau siv Nws ib qho hwj huaj uas loj tsis muaj chaw kawg los sis tswv yim li, ces tsis hais qhov uas Vajtswv yuav tseev kom tib neeg ua ntawd txawm yuav siab npaum li cas li, tsis hais Vajtswv txawm yuav nrog tib neeg nyob ntev npaum li cas li, los tib neeg yeej tsis paub ib qho dab tsi txog Vajtswv tus moj yam li; yog qhov ntawd tsuas yog li xwb, ces tej hauj lwm zoo li no haj yam tsis tsim nyog hu ua Vajtswv txoj kev cawm tib neeg. Muab hais yooj yooj yim, ces Vajtswv txoj kev cawm tib neeg yog tes hauj lwm uas Vajtswv ua, thiab tag nrho cov hauj lwm uas tag nrho cov neeg Vajtswv muab tau ntawd ua raws li Vajtswv txoj kev coj kev qhia. Tes hauj lwm ntawd ces muab hais luv luv ces yog Vajtswv qhov kev cawm tib neeg. Muab ua lwm yam lus hais, ces Vajtswv tes hauj lwm nrog tib neeg, nrog rau qhov kev koom tes nrog Nws ntawm cov uas caum Nws ces muab sau ua ke kiag ces hu ua kev cawm tib neeg. Ntawm no, Vajtswv tes hauj lwm ces yog hu ua cov zeem muag, thiab qhov kev koom tes ntawm tib neeg ces yog hu ua kev xyaum ua. Yog Vajtswv tes hauj lwm siab zog (qhov ntawd yog, cov zeem muag siab zog), ces Vajtswv tus moj yam haj yam muab ua kom yooj yim rau tib neeg, ces nws haj yam tsis haum nrog rau tib neeg tej kev xav phem, thiab qhov kev xyaum ua thiab kev koom tes ntawm tib neeg los yuav tau muaj kom siab zog thiab. Yog tej uas yuav kom tib neeg ua ntawd siab zog, ces Vajtswv tes hauj lwm haj yam yuav tsis haum nrog rau tib neeg tej kev xav phem, ua ib qho tshwm sim los ntawm kev sim siab rau tib neeg, thiab tej hom phiaj uas tau teeb tsegkom lawv yuav tsum ua kom tau txog ntawd, kuj haj yam siab dua tuaj thiab. Thaum tes hauj lwm no xaus lawm, tag nrho cov zeem muag ces yuav raug ua tiav hlo, thiab qhov uas yuav kom tiab neeg yuav tsum tau muab coj los xyaum ua ntawd kuj yuav txog qib siab tshaj plaws ntawm txoj kev zoo tiav log lawm thiab. Qhov no kuj yog lub sij hawm uas txhua tus raug muab faib raws li lawv hom, vim tej uas tib neeg yuav tsum tau paub txog ntawd kuj yuav raug muab coj los qhia rau lawv thiab. Yog li ntawd, thaum cov zeem muag mus txog qhov siab tshaj plaws lawm, ces tes hauj lwm kuj yuav mus txog qhov xaus raws nkaus li ntawd, thiab tib neeg qhov kev xyaum ua ntawd kuj yuav mus txog qhov siab tshaj plaws thiab. Tib neeg qhov kev xyaum ua ces nyob raws nraim li Vajtswv tes hauj lwm, thiab Vajtswv qhov kev cawm tib neeg ces tsuas muab nthuav tawm tau tag nrho vim tib neeg qhov kev xyaum ua thiab kev koom tes. Tib neeg yog qhov khoom rau neeg saib ntawm Vajtswv tes hauj lwm, thiab daim phiaj ntawm tes hauj lwm ntawm tag nrho Vajtswv qhov kev cawm tib neeg. Yog Vajtswv ua hauj lwm ib leeg xwb, uas tsis muaj tib neeg qhov kev koom tes li, ces yuav tsis muaj ib yam dab tsi uas yuav siv ua tau yamkhov ua ib thooj tawm los ntawm tag nrho Nws tes hauj lwm, thiab ces yuav tsis muaj ib qho dab tsi tseem ceeb rau Vajtswv qhov kev cawm tib neeg li. Dhau ntawm Vajtswv tes hauj lwm lawm, tsuas yog Vajtswv xaiv tej daim phiaj kom haum coj los nthuav tawm kom pom txog Nws tes hauj lwm thiab ua pov thawj qhia txog nws lub hwj huaj uas loj tsis muaj chaw kawg thiab lub tswv yim xwb mas Vajtswv thiaj li yuav ua tiav hlo lub hom phiaj ntawm Nws qhov kev cawm tib neeg, thiab ua tiav hlo lub hom phiaj uas siv tag nrho tes hauj lwm no coj los tua yeej Ntxwgnyoog. Yog li ntawd, tib neeg yog qhov tseem ceeb heev ntawm Vajtswv qhov kev cawm tib neeg, thiab tib neeg yog tib tug uas yuav muaj cuab kav ua tau kom Vajtswv qhov kev cawm tib neeg ntawd tawg paj txi txiv thiab ua tau lub hom phiaj thaum kawg kom tiav hlo xwb; yog dhau ntawm tib neeg lawm, yuav tsis muaj ib hom tsiaj muaj sia twg uas yuav ua tau tes dej num ntawd. Yog yuav kom tib neeg ua tau qhov khov ua ib thooj tseeb ntawm Vajtswv tes hauj lwm cawm tib neeg tiag, ces qhov kev tsis mloog lus ntawm cov tib neeg qias vuab tsuab ntawd yuav tsum tau muab tso pov tseg tag nrho. Qhov no mas yuav tsum tau muab tej kev xyaum ua kom haum rau tej lub caij nyoog sib txawv ntawd rau tib neeg, thiab Vajtswv yuav tsum tau ua tes hauj lwm kom dhos nkaus tej ntawd nrog rau tib neeg. Tsuas yog tib txog hau kev no xwb mas thaum kawg thiaj li yuav muab tau ib pab neeg uas yog qhov khov ua ib thooj tawm los ntawm Vajtswv tes hauj lwm cawm tib neeg ntawd. Vajtswv tes hauj lwm nrog tib neeg mas ua tsis tau lus tim khawv rau Vajtswv Tus Kheej los ntawm Vajtswv tes hauj lwm nkaus xwb; yuav kom ua tau, mas tej lus tim khawv ntawd mas yuav tsum muaj cov tib neeg uas muaj sia nyob uas haum rau Nws tes hauj lwm. Vajtswv yuav xub ua hauj lwm rau ntawm cov neeg no, uas yog cov uas Nws tes hauj lwm yuav raug nthuav tawm kom pom, thiab yog li ntawd tej lus tim khawv ntawm Nws lub siab nyiam ntawd yuav tshwm sim nyob rau tej uas raug tsim tawm los ntawd, thiab nyob rau qhov no, Vajtswv thiaj li yuav ua tiav tej hom phiaj ntawm Nws tes hauj lwm. Vajtswv tsis ua hauj lwm ib leeg los mus tua kom yeej Ntxwgnyoog vim Nws yuav rov hais tsis tau lus tim khawv rau Nws Tus Kheej rau tag nrho tej uas tsim tawm los. Yog Nws ua li ntawd, nws yuav hais tsis tau kom tib neeg ntseeg tiag, yog li ntawd Vajtswv yuav tsum ua hauj lwm rau hauv tib neeg es thiaj li yuav kov yeej lawv, thiab tsuas yog thaum ntawd nkaus xwb mas Nws thiaj li yuav tau lus tim khawv ntawm tag nrho tej uas tsim tawm los ntawd. Yog hais tias tsuas muaj Vajtswv tib leeg ua hauj lwm nkaus xwb, yam tsis muaj kev koom tes los ntawm tib neeg li, los sis yog hais tias tib neeg tsis raug hais kom yuav tsum koom tes li, ces tib neeg yeej yuav tsis muaj hnub paub Vajtswv tus moj yam li, thiab yuav tsis paub txog Vajtswv lub siab nyiam mus tag ib txhis li; ces Vajtswv tes hauj lwm yuav hu tsis tau hais tias yog tes hauj lwm ntawm Vajtswv qhov kev cawm tib neeg. Yog hais tias tsuas yog tib neeg xwb thiaj siv zog, thiab nrhiav, thiab ua hauj lwm hnyav, yam tsis muaj kev to taub txog Vajtswv tes hauj lwm, ces tib neeg tsuas yog lam ua dag xwb. Yog tsis muaj tes hauj lwm ntawm tus Vajntsujplig Dawb Huv, ces tej tib neeg ua ces yog Ntxwgnyoog li xwb, lawv yog neeg ntxeev siab thiab neeg ua phem; Ntxwgnyoog ces tshwm nyob rau hauv tag nrho tej uas cov tib neeg qias vuab tsuab ua, thiab tsis muaj ib yam dab tsi uas yuav haum nrog Vajtswv li, thiab tag nrho tej tib neeg ua ces yog Ntxwgnyoog qhov kev tshwm sim nkaus xwb. Tsis muaj ib yam hauv tag nrho tej uas tau hais los no uas yuav yog hais txog cov zeem muag thiab kev xyaum ua li. Nyob rau ntawm lub hauv paus keeb cag ntawm cov zeem muag, tib neeg nrhiav tau kev xyaum ua thiab txoj kev mloog lus, es nws thiaj li muab nws tej kev xav phem pov tseg thiab tau tej yam uas nws yeej tsis tau muaj dua yav tag los. Vajtswv yuav tseev kom tib neeg koom tes nrog Nws, kom tib neeg yuav tsum nyoo ua tag nrho tej uas Nws kom ua, thiab tib neeg thov kom pom tes hauj lwm uas Vajtswv Tus Kheej ua kiag, kom tau ntsib tau pom kiag Vajtswv lub hwj chim loj kawg nkaus, thiab kom paub Vajtswv tus moj yam. Tej no, muab xaus ua qhov luv luv, ces yog Vajtswv qhov kev cawm tib neeg. Vajtswv qhov kev koom nrog tib neeg ces yog qhov kev cawm tib neeg, thiab nws yog qhov kev cawm tib neeg uas zoo tshaj plaws li.
—Txoj Lus, Phau 1. Qhov Kev Tshwm Sim thiab Tes Hauj Lwm ntawm Vajtswv. Vajtswv Tes Hauj Lwm thiab Tib Neeg Qhov Kev Xyaum Ua
Qhov zoo li no yog Vajtswv txoj kev cawm: mus muab noob neej cob rau Ntxwgnyoog—ib tug tib neeg uas tsis paub tias Vajtswv yog dab tsi, tus Tswv Tsim yog dab tsi, yuav pe hawm Vajtswv li cas, los sis vim li cas ho tsim nyog zwm rau Vajtswv—thiab tso cia Ntxwgnyoog muab lawv ua qias vuab tsuab lawm. Ib kauj ruam tag ib kauj ruam tuaj, ces Vajtswv cawm tau tib neeg los ntawm Ntxwgnyoog ob txhais tes, kom txog rau thaum tib neeg pe hawm Vajtswv kawg siab thiab tsis lees Ntxwgnyoog lawm. Qhov no yog Vajtswv txoj kev cawm. Tej zaum qhov no yuav zoo li ib zaj dab neeg uas nyob hauv kev xav xwb, thiab tej zaum nws yuav zoo li qhov tsis to taub yooj yim kiag. Tib neeg xav zoo li qhov no yog ib zaj dab neeg uas nyob hauv kev xav vim hais tias lawv tsis muaj txoj kev paub me me txog ntawm qhov tau muaj dab tsi tshwm sim rau tib neeg ntau npaum li cas nyob rau ntau txhiab xyoo dhau los lawm, lawv haj yam paub tsawg txog qhov muaj tej dab neeg ntau npaum li cas tau tshwm sim rau hauv qab ntuj khwb thiab saum ntuj ntsuab lawm. Thiab tseem ntau tshaj ntawd, ntawd yog vim tias lawv nco txiaj ntsig tsis tau rau lub ntiaj teb uas phim hwj heev thiab ntxim ntshai heev uas muaj nyob dhau ntawm lub ntiaj teb muaj khoom no mus lawm, tab sis lawv ob lub qhov muag uas txawj tuag txwv tsis pub lawv pom. Nws zoo li tsis nkag siab tau yooj yim rau tib neeg vim tias tib neeg tsis muaj kev to taub ntawm qhov tseem ceeb ntawm Vajtswv txoj kev cawm dim rau noob neej los sis qhov tseem ceeb ntawm tes dej num ntawm Nws txoj kev cawm, thiab tsis nkag siab tias thaum kawg Vajtswv xav kom noob neej zoo li cas. Nws puas yog ua kom raug lwj liam tag los ntawm Ntxwgnyoog, zoo ib yam li Adas thiab Evas nkawd raug? Tsis yog! Lub ntsiab ntawm Vajtswv txoj kev cawm yog ua kom tau ib pab ntawm cov tib neeg uas pe hawm Vajtswv thiab zwm rau Nws. Txawm tias cov tib neeg no twb tau raug ua lwj liam tag los ntawm Ntxwgnyoog lawm los xij, lawv tsis saib Ntxwgnyoog li yog lawv txiv lawm; lawv paub Ntxwgnyoog lub ntsej muag uas qias neeg thiab tsis lees nws, thiab lawv los rau ntawm Vajtswv xub ntiag los txais yuav Vajtswv txoj kev txiav txim thiab kev qhuab ntuas. Lawv los paub yam uas tsis dawb huv thiab nws txawv li cas ntawm yam uas dawb huv, thiab los paub Vajtswv txoj kev zoo thiab Ntxwgnyoog txoj kev phem. Ib tug tib neeg zoo li no yuav tsis ua hauj lwm rau Ntxwgnyoog lawm, los sis pe hawm Ntxwgnyoog lawm, los sis nco txog Ntxwgnyoog lawm. Nov yog vim tias lawv yog ib pab ntawm cov tib neeg uas Vajtswv muab tau lawm. Nov yog qhov tseem ceeb ntawm Vajtswv txoj kev cawm noob neej.
—Txoj Lus, Phau 1. Qhov Kev Tshwm Sim thiab Tes Hauj Lwm ntawm Vajtswv. Zaj Txuas Tom Kawg 3: Tib Neeg Tsuas Yog Raug Cawm Tau Rau Hauv Vajtswv Txoj Kev Cawm Xwb