Yuav Ua Li Cas Thiaj Paub Qhov Txawv ntawm Tus Khetos Cuav thiab Tus Khetos Tseeb

January 24, 2022

Hnub no kuv xav tham txog qhov yuav paub cov Khetos cuav los ntawm tus tseem Khetos li cas. Yuav muaj qee leej nug tias qhov ntawd muaj feem xyuam li cas rau peb txoj kev ntseeg Vajtswv. Muaj ntau. Txhua leej puas paub tias Khetos yog leej twg? Yog nej paub tias Khetos yog tus Cawm Seej los rau hauv ntiaj teb, tam sim no tej kev puas tsuaj tab tom los thiab hnub kawg tab tom los yuav txog peb lawm, nej puas xav tias nej tseem xav tau ib tus Cawm Seej thiab? Yog hais tias nej tseem xav tau ib tug Cawm Seej thiab, nej puas paub tias tus twg yog tus nej xav kom los cawm nej? Nej puas paub tias yuav txais tos tus Cawm Seej li cas? Nej puas xav tias qhov no tseem ceeb thiab muaj feem xyuam rau nej? Raws li ib qho ua piv txwv, 2,000 lub xyoo dhau los, peb tus Cawm Seej Yexus tau los txhiv tib neeg, thiab nthuav tawm qhov tseeb ntau heev lawm. Lub sij hawm ntawd cov neeg Yudais tau paub tias Nws tej lus mas muaj cai, muaj hwj chim, thiab puav leej yog qhov tseeb. Tab sis vim tias Nws lub npe tsis yog Mexisya thiab Nws tsis tau cawm lawv los ntawm Loosmas txoj kev cai kav raws li qhov lawv tau xav tseg, lawv thiaj li tsis lees paub tus Tswv Yexus tias yog Khetos. Lawv tau rau txim thiab tau thuam Nws dag ntxias tib neeg ces txog thaum kawg tau muab Nws ntsia nyoos rau saum tus ntoo khaub lig. Tej txim ntawd yog dab tsi? Qhov Vajtswv yug los ua neeg raug cov neeg Yudais muab ntsia rau saum tus ntoo khaub lig ntawd puas yog ib qho xwm txheej yoog yim lod? Raug Vajtswv foom phem xwb xwb li. Peb paub tias 60 lub xyoo tom qab ntawd, haiv neeg Yixayees raug Huab Tais Loosmas muab tshem tawm lawm. Lub teb chaws Yixayees puas yog ib haiv neeg raug rhuav tshem los ntev npaum li cas lawm? Yuav luag txog 2,000 lub xyoo! Vim hais tias lawv muab tus Cawm Seej ntsia rau saum tus ntoo khaub lig, cov neeg Yixayees thiaj li tau ntsib kev txom nyem hnyav tshaj plaws. Ces tom qab ntawd, kev txais tos tus Cawm Seej puas tseem ceeb? Leej twg muaj peev xwm ua txhaum rau tus Cawm Seej hauv lub ntiaj teb tau ma? Yog hais tias nej tsis paub los sis tsis lees txais Nws, tab sis haj tseem tawm tsam thiab rau txim rau Nws, nej ces tag li lawm lau—tag lawm tiag, thiab nej yeej yuav puas ntsoog xwb xwb. Yog hais tias nej xav kom raug cawm thiab ciaj sia dhau los ntawm tej kev puas tuaj, ces nej yuav tsum lees txais tus Cawm Seej! Tam sim no Vajtswv Tus Uas Muaj Hwj Chim Loj Kawg Nkaus nyob ntawm no, thiab Nws yog tus Cawm Seej nqis los, los nthuav tawm qhov tseeb thiab los ua txoj hauj lwm kev txaiv txim nyob rau tiam kawg Los cawm tib neeg los ntawm txoj kev txhaum thiab tej kev puas tsuaj. Tab sis nej puas nco tau Nws? Nej puas yuav lees txais Nws? Txawm hais tias muaj coob leej lees paub tias Vajtswv Tus Uas Muaj Hwj Chim Loj Kawg Nkaus tej lus mas muaj hwj chim thiab muaj cai los xij, thaum lawv pom tias Nws tsis tau los rau saum ib tauv fuab thiab nws tsis hu ua Tswv Yexus lawm ces, lawv tsis lees txais Vajtswv Tus Uas Muaj Hwj Chim Loj Kawg Nkaus kiag li. Lawv haj tseem ua raws li kev ntseeg sab yeeb ceeb, rau txim thiab thuam Nws, hais tias qhov tus Tswv los yug ua neeg ntshe yog Khetos cuav, tias qhov no ces dag xwb. Thiab pab tub rog ntawm feem kev ntseeg uas tawm tsam Khetos los yeej tuaj Tsoov Fwm Koom Tsham tej dab phem tib si, caum Khetos vwm ntsuav, tas zog rhuav tshem Nws. Lawv tsim txom cov uas qhia Vajtswv lub teb chaws txoj moo zoo thiab tab tom rhuav tshem Pawg Ntseeg ntawm Vajtswv Tus Uas Muaj Hwj Chim Loj Kawg Nkaus kom du lug thiab ntiab Vajtswv tawm ntawm kev ua neeg. Qhov kev muab Vajtswv ntsia rau saum tus ntoo khaub lig zaum tas zaum thiab no yog kev ua txhaum loj heev, thiab Vajtswv yuav foom phem thiab muab lawv rau txim xwb xwb. Raws nraim li Vajtswv Tus Uas Muaj Hwj Chim Loj Kawg Nkaus hais tias, “Kev puas ntsoog yuav los raug rau cov uas muab Vajtswv ntsia rau saum ntoo khaub lig(Txoj Lus, Phau 1. Qhov Kev Tshwm Sim thiab Tes Hauj Lwm ntawm Vajtswv. Cov Lim Hiam Yeej Yuav Raug Rau Txim Tseeb Tseeb). “Qhov kev yug los ua neeg tshwm sim nyob rau thaj chaw twg los xij qhov ntawd yog qhov uas tus yeeb ncuab raug rhuav tshem tag nrho. Teb Chaws Suav yuav yog thawj lub uas raug rhuav tshem tag nrho; nws yuav raug ua kom puas ntsoog tag nrho los ntawm Vajtswv txhais tes. Vajtswv yuav tsis tseg ib tug ciaj sia nyob rau ntawd hlo li(Txoj Lus, Phau 1. Qhov Kev Tshwm Sim thiab Tes Hauj Lwm ntawm Vajtswv. Kev txhais lub ntsiab ntawm Cov Lus Zais Tob ntawm “Vajtswv Cov Lus rau Tag Nrho Lub Qab Ntuj Khwb”, Tshooj 10). Yog li ntawd, tib neeg tus cwj pwm coj rau tus Cawm Seej yuav txiav txim tias lawv yuav muaj txoj sia nyob los sis yuav raug ntiab tawm mus.

Tam sim no txhua tus paub tias kev muaj peev txias tos tus Cawm Seej muaj feem xyuam rau ib tug neeg twg txoj kev ua tiav los sis ua tsis tiav nyob hauv txoj kev ntseeg, thiab muaj feem xyuam rau lawv qhov tshwm sim thiab lub hom phiaj thaum kawg! Yog li ntawd, los saib mus ntxiv, los tham txog tus Cawm Seej qhov rov los nyob rau tiam kawg tau li cas. Raws li tej kev xav phem qub ntawm txoj kev ntseeg sab yeeb ceeb, tus Tswv mas yuav los rau saum ib tauv fuab xwb thiab los coj cov ntseeg nce mus rau saum ntuj mus ntsib Nws xwb xwb. Qhov no mas yuam kev tiag tiag. Qhov no tsuas yog tib neeg ib qho kev xav phem thiab nws tsis haum raws li tus Tswv cov lus. Tus Tswv Yexus nws tus kheej twb tau hais lus faj lem tias “Neeg Leej Tub yuav los,” “Neeg Leej Tub raug nthuav tawm los,” “Neeg Leej Tub los,” thiab “Neeg Leej Tub nyob rau Nws hnub.” Nws tas zog hais ntxiv tias “Neeg Leej Tub,” uas qhia pom tias thaum tus Tswv rov los, yog Nws yug los ua neeg ua Neeg Leej Tub dua ntxiv, thiab qhov no yog Khetos qhov kev tshwm sim rau tib neeg. Tsis hais txog nws ua ob yam li no. Qees leej yuav nug tias, “Yog hais tias nws yog Neeg Leej Tub yug los ua neeg, es Nws puas yuav zoo tib yam li tus Tswv Yexus ma? Nws yuav tsum zoo li ib tug neeg dog dig. Muaj tib neeg nyob txhua txhia qhov chaw hauv ntiaj teb no hais tias yog Khetos tau rov los lawm. Qee tus hais tias muaj ib tug ces yog Khetos, qee leej ho hais tias muaj lwm tus thiab. Yog li ntawd tus twg thiaj li yog tus tiag, thiab tus twg thiaj li yog tus cuav? Peb yuav txais tos tus Cawm Seej li cas?” Qhov no yog qhov tib neeg txhua tus los daig thaum lawv tab tom saib rau txoj hau kev tseeb. Qhov tseeb tiag, qhov no tsis yog ib nqe lus nug nyuab. Tsuav yog peb ua tib zoo xav txog tus Tswv Yexus cov lus faj lem, ces peb yuav nrhiav tau txoj kev taug. Tus Tswv Yexus hais tias, “Kuv tseem muaj ntau yam hais rau nej, tab sis nej ris tsis taus tej ntawd tam sim no. Txawm li cas los xij, thaum Nws, tus Ntsujplig ntawm qhov tseeb, los, Nws yuav coj nej mus rau qhov tseeb(Yauhas 16:12–13). “Thiab thaum ib tag hmo muaj ib lub suab quaj hu tias, Saib nawb, tus nraug vauv tuaj lawm laus; nej tawm mus ntsib nws(Mathai 25:6)Kuv cov yaj yeej hnov Kuv lub suab, thiab Kuv paub lawv, thiab lawv caum raws Kuv qab(Yauhas 10:27). “Saib nawb, Kuv sawv ntawm qhov rooj, thiab khob: yog tias tus tib neeg twg hnov Kuv lub suab, thiab qhib qhov rooj, Kuv yuav los rau nws, thiab yuav nrog nws noj mov, thiab nws nrog Kuv(Qhia Tshwm 3:20). “Ces yog muaj ib tug tib neeg twg hais rau nej hais tias, Saib seb, no yog Khetos, los sis tod; tsis txhob ntseeg kiag li. Vim yeej yuav muaj cov Khetos cuav thiab cov xib fwb cev lus cuav tshwm sim tuaj coob, thiab yuav ua tej txuj ci thiab hwj huaj txawv txawv ntau yam; es kom, yog ua tau, lawv thiaj li dag tau cov uas raug xaiv lawm(Mathai 24:23–24). Tus Tswv twb tau hais meej tseeb tshaj plaws lawm. Thaum tus Tswv Yexus rov los rau tiam kawg, Nws yuav hais tej lus ntau heev thiab coj tib neeg kev kom to taub thiab paub txhua qhov tseeb. Yog li ntawd Nws thiaj li ceeb toom tib neeg zaum tas zaum thiab tias qhov tseem ceeb los txais tos tus Tswv yog yuav tsum mloog Vajtswv lub suab. Thiab yog hais tias peb hnov ib tug neeg twg ua tim khawv tias “tus nraug vauv tuaj lawm laus,” peb yuav tsum yog cov nkauj xwb ntse, thiab nrhiav thiab mloog Vajtswv lub suab. Qhov ntawd tsuas yog ib txoj hau kev txais tos tus Tswv xwb. Tsuas yog ib txoj kev txais tos Nws qhov kev rov los xwb. Khetos nqis los rau tiam kawg lawm, yog li ntawd Nws tab tom nthuav tawm ntau qhov tseeb rau tib neeg txoj kev cawm dim, tab sis cov Khetos cuav ces tsuas vam khom rau kev qhia tshwm qee qhov cim thiab tej txuj ci phim hwj los ua kom tib neeg to taub yuam kev. Qhov no yog ib lubhauv paus ntsiab lus tseem ceeb uas tus Tswv Yexus tau qhia peb kom paub cov Khetos cuav los ntawm tus tseem Khetos. Raws li lub hauv paus ntsiab lus no, peb tuaj yeem paub tau tias nws yog ib tug tseem Ketos los sis Khetos cuav los ntawm kev nthuav tawm qhov tseeb. Yog hais tias lawv tuaj yeem nthuav tawm qhov tseeb lawm ces, nws yuav tsum yog Khetos lawm. Hos cov uas tsis tuaj yeem nthuav tawm qhov tseeb ces yuav tsum yog cov Khetos cuav xwb. Yog hais tias muaj ib tug neeg twg hais tias nws yog Khetos tab sis lawv hos tsis tuaj yeem nthuav tawm ib qho tseeb twg li, tiam sis tseem vam khom rau tej cim thiab tej txuj cim phim hwj, tsis tas ua xyem xyav li nws lub niag ntsej muag ntsujplig phem, yog ib tug Khetos cuav los coj tib neeg kom yuam kev. Thaum peb los saib txog tus Tswv Yexus cov lus kom paub txog tus tseem Khetos los ntawm cov Khetos cuav, nws yooj yim xwb, puas yog ma? Tab sis hmoov tsis muaj, cov tuav rawv txoj kev ntseeg tsis nrhiav qhov tseeb los sis tsis nrhiav Vajtswv lub suab raws li tus Tswv tej lus. Ntshai tsam raug ib tug Khetos cuav los coj yuam kev, ces lawv thiaj li tsis nrhiav tus Tswv qhov kev tshwm sim thiab txoj hauj lwm. Tsis yog tias nej ua kom lwm tus puas tab sis rov raug nej xwb lod, tsis yog tias txhawj txog tej yam me me tab sis ho tsis txhawj txog tej yam loj lod? Lawv ntsej dig lag muag tuav rawv tej nqe Vajluskub hais txog tus Tswv qhov rov los rau saum ib tauv fuab, rau txim thiab tsis kamtxais yuav Khetos txoj hauj lwm ntawm tiam kawg. Txog thaum kawg, lawv thiaj li plam lawv lub hwv tsam los txias tos tus Cawm Seej thiab poob mus rau tej kev puas tsuaj. Qhov ntawd puas yog yam tau txais los ntawm lawv tej kev ruam thiab kev tsis paub qab hau ma? Qhov no muaj tiav hlo tej nqe Vajluskub tias: “Cov neeg ruam tuag vim xav tau kev txawj ntse” (Paj Lug 10:21). “Kuv cov neeg raug puas tsuaj tag vim yog tsis muaj kev txawj ntse(Hauxeya 4:6).

Qhov paub tus tseem Khetos los ntawm cov cuav tau li cas, ces los peb saib kom rau ntawm lub ncauj lus no kom ntxaws raws li Vajtswv Tus Uas Muaj Hwj Chim Loj Kawg Nkaus tej lus. Vajtswv Tus Uas Muaj Hwj Chim Loj Kawg Nkaus hais tias, “Tus Vajtswv uas yug los ua neeg ces hu ua Khetos, thiab Khetos yog lub cev nqaij daim tawv uas Vajtswv tus Ntsujplig hnav. Lub cev nqaij daim tawv no tsis zoo li ib tug tib neeg uas yog lub cev muaj cev nqaij daim tawv. Qhov txawv ces yog vim Khetos tsis yog muaj cev nqaij daim tawv thiab roj ntsha; Nws yog qhov kev yug los ua neeg ntawm tus Ntsujplig. Nws muaj ob yam uas yog kev ua neeg thiab lub hwj chim qaum ntuj. Nws lub hwj chim qaum ntuj mas tsis muaj ib tug neeg twg muaj li. Nws kev ua neej txhawb tag nrho Nws txhua yam kev coj kev ua nyob rau hauv lub cev nqaij daim tawv, thaum lub sij hawm uas Nws lub hwj chim qaum ntuj ua tes hauj lwm ntawm Vajtswv Tus Kheej kiag(Txoj Lus, Phau 1. Qhov Kev Tshwm Sim thiab Tes Hauj Lwm ntawm Vajtswv. Khetos Lub Ntsiab Tseeb Ces Yog Kev Mloog Lus Raws Leej Txiv Saum Ntuj Ceeb Tsheej Txoj Kev Xav).

Vajtswv rais los muaj cev nqaij daim tawv ces hu ua Khetos, thiab tus Khetos uas muaj peev xwm muab tau qhov tseeb rau neeg ces hu ua Vajtswv. Yeej tsis muaj dab tsi tshaj qhov no li, vim Nws muaj lub ntsiab tseeb ntawm Vajtswv, thiab muaj Vajtswv tus moj yam, thiab qhov kev txawj ntse nyob rau hauv Nws tej hauj lwm, uas tib neeg yeej tsis muaj li. Cov uas hu lawv tus kheej ua Khetos, tab sis ua tsis tau Vajtswv txoj hauj lwm, yog cov dag noj dag haus xwb. Khetos mas tsis lam yog tus uas Vajtswv tshwm sim los ua kiag nyob rau hauv ntiaj teb no nkaus xwb, tab sis tseem yog cev nqaij daim tawv uas Vajtswv siv thaum uas nws ua Nws tes hauj lwm kom tiav hlo nyob nrog tib neeg. Lub cev no mas tsis muaj ib tug neeg twg uas yuav los hloov tau li, tab sis yog ib lub cev uas yeej ris tau Vajtswv tes hauj lwm hauv ntiaj teb, thiab qhia tau txog Vajtswv tus moj yam, thiab sawv cev Vajtswv tau zoo heev, thiab muab txoj sia rau tib neeg. Tsis yog tam sim no los yeej yog lwm hnub, cov uas ua txuj dag hais tias yog Khetos yeej yuav poob tsag, vim txawm hais tias lawv dag hais tias lawv yog Khetos, los lawv yeej tsis muaj lub ntsiab tseeb ntawm Khetos ib qho li. Thiab yog li ntawd Kuv thiaj hais tias qhov tseeb txog Khetos ntawd yeej tsis muaj ib tug neeg twg yuav muab tshab txhais tau li, tab sis tsuas yog raug teb thiab txiav txim siab los ntawm Vajtswv Tus Kheej xwb(Txoj Lus, Phau 1. Qhov Kev Tshwm Sim thiab Tes Hauj Lwm ntawm Vajtswv. Tsuas Yog Khetos ntawm Tiam Kawg Nkaus Xwb Mas Thiaj Yuav Muab Tau Txoj Kev ntawm Txoj Sia Ntev Dhawv Mus Ib Txhis Rau Tib Neeg).

Nws tus uas yog tus Vajtswv uas yug los ua neeg ntawd mas yuav muaj lub ntsiab tseem ceeb li Vajtswv, thiab Nws tus uas yog tus Vajtswv uas yug los ua neeg yuav muaj yam tshwm sim kom pom li Vajtswv. Vim Vajtswv rais los muaj cev nqaij daim tawv, Nws yuav coj tes hauj lwm Nws npaj siab yuav ua tawm los, thiab vim Vajtswv rais los muaj cev nqaij daim tawv, Nws yuav ua tawm kom pom hais tias Nws yog leej twg, thiab yuav muaj peev xwm coj qhov tseeb los rau tib neeg, muab txoj sia pub rau lawv thiab taw qhia txoj kev rau lawv. Lub cev nqaij daim tawv uas tsis muaj lub ntsiab tseem ceeb ntawm Vajtswv ces yeej tsis yog tus Vajtswv uas yug los ua neeg tiag tiag li; ntawm qhov no mas yeej muaj tseeb li ntawd. Yog tib neeg npaj siab nug seb nws puas yog tus Vajtswv uas yug los ua neeg lub cev nqaij daim tawv, ces lawv yuav tsum ua kom paub meej los ntawm tus moj yam uas Nws nthuav tawm thiab tej lus uas Nws hais. Ces hais tau hais tias, yuav kom paub meej hais tias seb qhov ntawd puas yog Vajtswv lub cev nqaij daim tawv uas Nws yug los rau los tsis yog, thiab seb qhov ntawd puas yog txoj kev tseeb los tsis yog, yus yuav tsum tau muab cais tawm ntawm lub hauv paus ntawm Nws lub ntsiab tseem ceeb. Thiab yog li ntawd, kev muab soj ntsuam xyuas seb nws puas yog lub cev nqaij daim tawv ntawm tus Vajtswv uas yug los ua neeg los tsis yog, tus yawm sij nyob rau hauv Nws lub ntsiab tseem ceeb (Nws tes hauj lwm, Nws tej lus hais tawm, Nws tus moj yam, thiab lwm cov yeeb yam), ntau dua qhov kev tshwm sim sab nraud. Yog tib neeg tsuas tshuaj xyuas Nws qhov kev tshwm sim nraud xwb, thiab ua li ntawd ces tsis saib zoo Nws lub ntsiab tseem ceeb, qhov no qhia tau hais tias tib neeg ces ruam heev thiab tsis paub dab tsi kiag li(Txoj Lus, Phau 1. Qhov Kev Tshwm Sim thiab Tes Hauj Lwm ntawm Vajtswv. Zaj Lus Ua Ntej).

Muaj ib co uas raug tej ntsujplig phem nkag rau thiab quaj qw nrov loj kawg nkaus hais tias, ‘Kuv yog Vajtswv!’ Tab sis, nyob rau thaum kawg, lawv raug qhia tshwm, vim lawv yuam kev rau qhov uas lawv sawv cev rau lawm. Lawv sawv cev rau Ntxwgnyoog, thiab Vajntsujplig tsis quav ntsej txog. Koj txawm yuav muab koj tus kheej tsa mus siab npaum li cas los xij los sis koj txawm yuav quaj qw nrov npaum li cas los xij, koj yeej tseem yog ib tug uas raug tsim tawm los xwb thiab ib tug uas yog Ntxwgnyoog tug. … Koj tsis muaj peev xwm yuav coj tau txoj kev tshiab los sis sawv cev tau rau tus Ntsujplig. Koj tsis muaj peev xwm nthuav tawm tau tes hauj lwm ntawm tus Ntsujplig los sis tej lus uas Nws hais. Koj tsis muaj peev xwm ua tes hauj lwm ntawm Vajtswv Tus Kheej kiag, thiab tej uas yog tus Ntsujplig li ces koj tsis muaj peev xwm ua tau. Lub tswv yim, qhov xav tsis tawm, thiab qhov to taub tsis tau ntawm Vajtswv, thiab tag nrho tus moj yam uas Vajtswv siv los qhuab ntuas tib neeg—tag nrho tej no ces nyob dhau deb ntawm koj qhov peev xwm yuav los nthuav tawm tau lawm. Yog li ntawd nws yuav siv tsis tau hlo li rau qhov uas yuav hais tias yog Vajtswv; koj ces tsuas muaj lub npe xwb tab sis tsis muaj ib qho ntsiab tseem ceeb li. Vajtswv Tus Kheej kiag tau los lawm, tab sis tsis muaj leej twg paub Nws li, tab sis Nws ua Nws tes hauj lwm txuas ntxiv mus thiab ua li ntawd sawv cev rau tus Ntsujplig. Tsis hais koj yuav hu Nws ua tib neeg los Vajtswv li, tus Tswv los sis Khetos, los sis hu Nws ua tus muam, nws yeej tsis ua li cas li. Tab sis tes hauj lwm uas Nws ua ces yog tus Ntsujplig tes thiab sawv cev rau tes hauj lwm ntawm Vajtswv Tus Kheej kiag. Nws tsis tau quav ntsej txog lub npe uas tib neeg hu Nws. Lub npe ntawd puas yuav txiav txim tau Nws tes hauj lwm mas? Tsis hais txawm koj yuav hu Nws li cas li, nyob rau ntawm qhov Vajtswv quav ntsej txog, ces Nws yog tus Ntsujplig ntawm Vajtswv uas yug los ua neeg; Nws sawv cev rau tus Ntsujplig thiab tau txais kev pom zoo los ntawm tus Ntsujplig. Yog koj tsis muaj peev xwm qhib kev rau ib tiam tshiab, los sis coj tiam qub los rau ib qho chaw xaus, los sis coj kiag ib tiam tshiab los, los sis ua tes hauj lwm tshiab, ces koj yuav tsis raug muab hu tau ua Vajtswv li!(Txoj Lus, Phau 1. Qhov Kev Tshwm Sim thiab Tes Hauj Lwm ntawm Vajtswv. Lus Zais Tob ntawm Kev Yug Los Ua Neeg (1)).

Yog tias, nyob rau niaj hnub no, muaj ib tug tib neeg los es muaj peev xwm ua tej cim thiab tej txuj ci phim hwj, ntiab dab tawm, kho cov muaj mob zoo, thiab ua ntau yam txuj ci tseem ceeb, thiab yog tias tus tib neeg no hais tias lawv yog Yexus tus uas tau los lawm, ces qhov no yuav yog ib qho cuav uas tsim los ntawm tej ntsujplig phem uas yog xyaum Yexus xwb. Nco ntsoov qhov no! Vajtswv tsis rov ua tes dej num qub dua lawm. Yexus theem ntawm tes dej num twb tau ua tiav log lawm, thiab Vajtswv yeej yuav tsis rov ua dua theem ntawm tes dej num no lawm. Vajtswv tes dej num yeej tsis ua raws li tib neeg tej kev xav phem kiag li; piv txwv li no, phau Vajluskub Qub twb tau qhia txog qhov yuav los ntawm tus Mexiyas, thiab qhov muaj tshwm sim ntawm lo lus faj lem no yog qhov Yexus los. Qhov no twb tau muaj tshwm sim los lawm, nws yuav yog qhov txhaum rau lwm tus Mexiyas rov los dua thiab. Yexus twb los ib zaug lawm, thiab nws yuav yog qhov txhaum yog tias Yexus rov los dua zaum no. Muaj ib lub pe rau txhua tiam, thiab txhua lub npe muaj ib tug yam ntxwv rau tiam ntawd. Nyob rau hauv tib neeg tej kev xav phem, Vajtswv yuav tsum ib txwm ua tej cim thiab tej txuj ci phim hwj, yuav tsum ib txwm kho cov muaj mob zoo thiab ntiab dab tawm, thiab yuav tsum ib txwm zoo li Yexus xwb. Tab sis zaum no, Vajtswv tsis zoo li ntawd kiag li. Yog tias, nyob rau tiam kawg, Vajtswv tseem ua tej cim thiab tej txuj ci phim hwj, thiab tseem ntiab dab tawm thiab kho cov muaj mob zoo—yog tias Nws ua tib yam xws nkaus li Yexus—ces Vajtswv yuav yog rov ua dua tib tes dej num qub xwb, thiab Yexus tes dej num yuav tsis muaj qab hau los sis tsis muaj nuj nqi li. Yog li, Vajtswv ua ib theem ntawm tes dej num hauv txhua txhua tiam. Thaum txhua theem ntawm Nws tes dej num tau ua tiav log lawm, nws raug cov ntsujplig phem muab coj los xyaum ua raws tsis ntev ntawd, thiab tom qab Ntxwgnyoog pib caum raws Vajtswv tej luj taws, Vajtswv hloov mus rau ib txoj kev txawv lawm. Thaum Vajtswv tau ua ib theem ntawm Nws tes dej num tiav log lawm, nws raug cov ntsujplig phem muab coj los xyaum ua raws. Nej yuav tsum pom tseeb txog qhov no(Txoj Lus, Phau 1. Qhov Kev Tshwm Sim thiab Tes Hauj Lwm ntawm Vajtswv. Qhov Paub Vajtswv Tes Dej Num Hnub No).

Tom qab tau nyeem qhov no tag, peb txhua tus puas paub meej tseeb me ntsis ntxiv txog qhov Khetos yog, thiab yuav paub tus tseem Khetos tau li cas los ntawm cov Khetos cuav? Khetos yog Vajtswv yug los ua neeg, yog tus ntsujplig ntawm Vajtswv uas tau hnav cev nqaij daim tawv ua Neeg Leej Tub. Nyob sab nrauv, Khetos ces tsuas yog ib tug neeg dog dig, ib tug pej xeem xwb. Tab sis Nws lub ntsiab tseeb mas txawv tag nrho qhov uas yog ib tug neeg dog dig. Khetos muaj Vajtswv tus Ntuj Plig nyob nrog Nws, Nws yog tus duab ntawm Vajtswv tus ntsujplig, yog li ntawd Nws thiaj li muaj ib lub ntsiab tseeb saum qaum ntuj. Lub hauv paus tiag tiag ces, Khetos yog tib tug Vajtswv tiag, tus Tswv ntawm kev tsim! Khetos tuaj yeem nthuav tawm qhov tseeb, thiab Vajtswv tus moj yam, thiab yam uas Nws muaj thiab yam uas yog Nws txhua txhia qhov chaw, txhua lub sij hawm. Nws tuaj yeem ua txoj hauj lwm ntawm tib neeg txoj kev txhiv dim nrog rau txoj hauj lwm ntawm tib neeg txoj kev txiav txim thiab kev ua kom dawb huv. Sab nrauv Khetos, tsis muaj tus tib neeg raug tsim tawm los twg, tus tim tswv twg, los sis tus ntsujplig phem twg yuav tuaj yeem nthuav tawm qhov tseeb, awm tib neeg tsawg heev. Tsis muaj qhov ua xyem xyav txog qhov no li. Yog li ntawd, qhov tseem ceeb los paub tus tseem Khetos los ntawm cov cuav ces saib seb lawv puas nthuav tawm qhov tseeb tau, seb lawv puas tuaj yeem ua txoj hauj lwm kev cawm tib neeg tau. Qhov no yog qhov tseem ceeb tshaj plaws thiab yog lub hauv paus ntsiab lus. Peb puav leej paub tias tus Tswv Yexus tau nthuav tawm ntau qhov tseeb thiab qhia txoj hau kev ntawm kev lees txim hloov dua siab tshiab, thiab Nws tau ua ntau yam cim thiab tej txuj ci phim hwj, ua tiav txoj hauj lwm ntawm tib neeg txoj kev txhiv dim lawm. Nws tau pib Tiam Hmoov Hlub thiab xaus Tiam Muaj Kev Cai lawm. Tus Tswv tej lus mas muaj hwj chim thiab muaj cai tshaj plaws li thiab lawv txaus siab rau Vajtswv tus moj yam, rau yam uas Nws muaj thiab yog. Peb paub hauv peb lub siab tias tus Tswv Yexus yog Khetos nyob hauv cev nqaij daim tawv, yog kev tshwm sim los ntawm Vajtswv. Vajtswv Tus Uas Muaj Hwj Chim Loj Kawg Nkaus tau los nyob rau tiam kawg lawm, los nthuav tawm ntau phlom los lus ntawm qhov tseeb, thiab ua txoj hauj lwm ntawm kev txiav txim pib rau ntawm Vajtswv lub tsev. Nws tej lus tsis yog tsuas nthuav tawm qhov zais tob nyob hauv Vajluskub nkaus xwb, tab sis tej ntawd kuj muaj Vajtswv txoj kev npaj cawm tib neeg 6,000-xyoo thiab. Qhov no suav txog tej hom phiaj ntawm Vajtswv txoj kev npaj cawm tib neeg, qhov tseeb nyob rau hauv Nws peb kauj ruam ntawm txoj hauj lwm, Ntxwgnyoog ua qias vuab tsuab rau tib neeg zoo li cas, Vajtswv ua hauj lwm ib kauj ruam dhau ib kauj ruam los cawm tib neeg zoo li cas, qhov zais tob ntawm kev yug los ua neeg, qhov tseeb nyob rau hauv Vajluskub, txhua hom tib neeg tej kev tshwm sim, kev ua kom Khetos lub teb chaws muaj tiag rau hauv lub ntiaj teb, thiab ntau yam ntxiv. Tag nrho tej kev zais tob ntawd raug muab qhib tawm lawm. Vajtswv Tus Uas Muaj Hwj Chim Loj Kawg Nkaus kuj txiav txim thiab qhia tshwm tib neeg txoj kev txhaum, kev tawm tsam-Vajtswv tus yeeb yam thiab tus moj yam qias vuab tsuab. Nws muab ib txoj kevlos tshem txoj kev qias vuab tsuab thiab raug yaug kom dawb huv, thiab lwm yam ntxiv. Vajtswv Tus Uas Muaj Hwj Chim Loj Kawg Nkaus tej lus mas muaj nuj nqis tshaj plaws li, thiab cov lus ntawd mas puav leej yog tej kev zais tob thiab qhov tseeb uas tib neeg yeej tsis tau hnov ua ntej dua li. Cov lus no ua rau tib neeg pom dav thiab muaj tiav hlo, thiab txhua tus uas nyeem tej lus no lawm ces muaj qhov hwm tias tej lus ntawd mas yog qhov tseeb tiag tiag. Cov neeg Vajtswv xaiv uas dhau los ntawm kev txiav txim ntawm Nws tej lus thiab to taub ntau qhov tseeb lawm ces; lawv qhov qias vuab tsuab thiaj li maj mam raug yaug kom dawb huv mus zuj zus, ua tim khawv nrov nroo ntws txog kev tshem qhov kev txhaum thiab kev kov yeej Ntxwgnyoog. Qhov no ua tiav hlo tus Tswv Yexus nqe lus faj lem tias: “Kuv tseem muaj ntau yam hais rau nej, tab sis nej ris tsis taus tej ntawd tam sim no. Txawm li cas los xij, thaum Nws, tus Ntsujplig ntawm qhov tseeb, los, Nws yuav coj nej mus rau qhov tseeb: vim Nws tsis hais ntawm Nws Tus Kheej xwb; tab sis yam uas Nws hnov, Nws yuav tsum hais: thiab Nws yuav qhia nej paub txog tej uas yuav los(Yauhas 16:12–13). Qhov no ua pov thawj tias Vajtswv Tus Uas Muaj Hwj Chim Loj Kawg Nkaus yog “tus Ntsujplig ntawm qhov tseeb.” Nws yog kev tshwm sim los ntawm Khetos ntawm tiam kawg, yog tus Cawm Seej los rau hauv lub ntiaj teb.

Tam sim no kuv xav tias nej txhua tus yuav tsum nkag siab meej tseeb lawm tias Vajtswv Tus Uas Muaj Hwj Chim Loj Kawg Nkaus yog Khetos, yog tus Cawm Seej. Qhov no tsis yog tsuas tham xwb, tab sis nws yog pov thawj raws li qhov tseeb uas Nws nthuav tawm thiab txoj hauj lwm Nws ua. Hais txog cov Khetos cuav ne? Lawv pheej qw tas zog tias, “Kuv yog Khetos.” Nej tuaj yeem nug lawv tias, “Nej puas tuaj yeem nthuav tawm qhov tseeb tau ma? Nej puas tuaj yeem nthuav tawm qhov tseeb ntawm tib neeg txoj kev qias vuab tsuab tau ma? Nej puas tuaj yeem cawm tib neeg los ntawm kev txhaum tau ma?” Lawv yeej tsis tuaj yeem ua tau ib qho hlo li. Lawv yoob tag thaum ntsib tej lug nug no. Cov Khetos cuav yeej tsis muaj dab tsis tsuas yog cov Ntxwgnyoog cuav los sis cov ntsujplig phem, tsis muaj Vajtswv lub neej thiab lub ntsiab tseeb hlo li. Yog li ntawd, lawv thiaj li tsis muaj hnub yuav nthuav tawm qhov tseeb tau los sis tsis tuaj yeem ua txoj hauj lwm ntawm kev cawm thiab yaug kom dawb huv tau. Txhua yam uas lawv tuaj yeem ua tau ces tsuas yog nthuav tawm cov kev qhuab qhia cuav uas tshwm sim tiag los sis qhia pom qee cov cim thiab tej txuj ci phim hwj rau cov neeg ruam. Cov Khetos cuav qees leej muaj qee qho kev txawj, thiab tej zaum lawv sau lawv tus keej cov ntawv, thiab tuaj yeem qhia txoj kev paub Valuskub tau tob heev. Tab sis tag nrho txhua yam uas lawv qhia mas yog tib neeg tej tswv yim thiab tej kev tswv yim, thiab txawm tias lawv lub suab yuav zoo npaum li cas rau tib neeg los xij, lawv yeej tsis yog tus tseeb. Lawv yeej tsis muaj hnub yuav muab kev noj haus rau tib neeg lub neej tau los sis pab tib neeg kom paub Vajtswv thiab qhov tseeb li, thiab lawv tsis tuaj yeem cawm peb los ntawm kev txhaum kom peb tuaj yeem rais los dawb huv tau. Qhov no mas meej tseeb tiag. Ib tug Khetos cuav ces tsis muaj qhov tseeb li, tab sis lawv muaj kev ntshaw rau fab tham lus, thiab xav kom tib neeg pe hawm lawv zoo li Vajtswv. Yog li ntawd lawv txoj hauj lwm yog dab tsi? Lawv qog Vajtswv txoj hauj lwm yav tag los, qhia tshwm tej yam cim thiab tej txuj ci phim hwj yooj yim los ua txuj kom yog Khetos, thiab ua kom lwm tus nkag siabyuam kev. Yog hais tias ib tug ntseeg twg tsis nyiam qhov tseeb, tab sis tsuas xav noj kom lawv tsau npo thiab tau txais qee yam hmoov hlub xwb, thiab kev ua tej cim thiab tej txuj ci phim hwj tsuas yog lawv ib tus qauv rau kev txiav txim seb ib tug neeg twg puas yog Vajtswv xwb, ces nws thiaj li ua rau lawv yuam kev tau yooj yim heev. Qhov tseeb tiag, Khetos cuav cov tswv yim dag ces tsuas dag tau cov neeg ruam thiab cov neeg vwm nkaus xwb. Ib tug Khetos cuav twg yeej yuav tsis muaj hnub dag tau Vajtswv tus yaj, cov nkauj xwb ntse li, vim hais tias lawv nyiam qhov tseeb thiab lawv mloog Vajtswv lub suab. Thaum lawv hnov Vajtswv lub suab, lawv lees txais thiab ua raws nws qab. Vajtswv txiav txim qhov no los ntev lawm. Raws nraim li tus Tswv Yexus tau hais tias, “Kuv cov yaj yeej hnov Kuv lub suab, thiab Kuv paub lawv, thiab lawv caum raws Kuv qab(Yauhas 10:27). “Kuv Leej Txiv, uas muab lawv pub rau Kuv, mas loj dua txhua yam; thiab tsis muaj ib tug tib neeg twg yuav muaj peev xwm txeeb tau lawv tawm ntawm Kuv Leej Txiv txhais tes mus li(Yauhas 10:29).

Tam sim no kuv xav tias peb puav leej paub meej tseeb txog tus tseem Khetos los ntawm cov Khetos cuav li cas lawm. Khetos yog Vajtswv hauv cev nqaij daim tawv, qhov tseeb, txoj hau kev, thiab lub neej. Khetos lub ntsiab tseeb hwj huaj saum qaum ntuj mas feem ntau qhia tshwm meej rau hauv Nws lub peev xwm los nthuav tawm qhov tseeb thiab ua Nws tus kheej txoj hauj lwm. Txawm tias Nws yuav tshwm sim tsis tshua tseeb los xij, thiab txawm tias Nws tsis muaj hwj chim thiab lub meej mom los xij, txawm tias tib neeg yuav puag Nws los sis tsis kam txais yuav Nws los xij, tsuav yog Nws tuaj yeem nthuav tawm qhov tseeb, Vajtswv tus moj yam, thiab yam uas Vajtswv muaj thiab yog, thiab Nws tuaj yeem ua txoj hauj lwm kev cawm dim, ces Nws yog Vajtswv qhov kev tshwm sim lawm. Tsis muaj qhov ua xyem xyav txog qhov no li. Qhov tseeb uas raug nthuav tawm los ntawm Vajtswv Tus Uas Muaj Hwj Chim Loj Kawg Nkaus, Nws txoj hauj lwm los txiav txim thiab yaug tib neeg kom dawb huv puav leej ua pov thawj tias Nws yog Vajtswv nyob hauv cev nqaij daim tawm, tias Nws yog qhov tshwm sim ntawm Khetos. Peb yuav tsum lees txais thiab ua raws Kheots ntawm tiam kawg, Vajtswv Tus Uas Muaj Hwj Chim Loj Kawg Nkaus qab, kom tau txais qhov tseeb, raug cawm puv npo, thiab nkag mus rau hauv Vajtswv nceeg vaj. Tab sis tam sim no tib neeg coob leej pom cov xib fwb thiab cov thawj coj sab kev ntseeg thiab Tsoov Fwv Koom Tsham txoj kev kav phem uas tawm tsam vwm ntsuav thiab kev rau txim rau Vajtswv Tus Uas Muaj Hwj Chim Loj Kawg Nkaus, yog li ntawd lawv xav tias Vajtswv Tus Uas Muaj Hwj Chim Loj Kawg Nkaus txoj hauj lwm tsis yog txoj hau kev tseeb. Lawv lub laj thawj yog: Yog hais tias qhov no yog Vajtswv txoj hauj lwm, ntshe txhua yam yuav mus tau zoo, thiab ntshe txhua tus yuav ntseeg kawg nkaus. Saib li no mas ruam ua lauj li! Qhov no tsis pom qhov ua tib neeg raug ua qias vuab tsuab tob heev txog rau theem uas yog Vajtswv tus yeeb ncuab thiab tsis muaj lub chaw seem rau Vajtswv lawm. Tib neeg puas tau txais tos tus Tswv Yexus thaum Nws los? Cov neeg Yudais puas muaj feem xyuam koom nrog pawg tub rog ntawm tsoom fwv Loosmas los muab Nws ntsia rau saum tus ntoo khaub lig lod? Nej puas yuav hais tias tus Tswv Yexus txoj hauj lwm tsis yog txoj hau kev tseeb? Thiab tib neeg coj li cas rau Vajtswv Tus Uas Muaj Hwj Chim Loj Kawg Nkaus, tam sim no Nws puas los rau tiam kawg? Txoj kev ntseeg sab yeeb ceeb ntawm cov siv zog tawm tsam Khetos tab tom ua txhua yam los tawm tsam thiab rau txim rau Nws, txoj kev tswj kav phem ntawm Tsoov Fwm Koom Tsham Suav mas caum Nws vwm ntsuav, siv txhua lub tswv yim los tshem Vajtswv qhov kev tshwm sim thiab txoj hauj lwm tawm. Qhov no ua tiav hlo qhov tus Tswv Yexus tau faj lem tias: “Vim zoo ib yam nkaus li xob laim, uas laim txias saum ib sab ntuj tuaj, ci ntsa paug mus rau ib sab ntuj; yog li Neeg Leej Tub yuav zoo tib yam nkaus li ntawd nyob rau hnub Nws rov los. Tab sis ua ntej tshaj Nws yuav tsum raug kev txom nyem ntau yam, thiab yuav raug cov neeg tiam no tsis lees txais(Luka 17:24–25). Qhov no txhais tau li cas? Txoj hau kev tseeb ib txwm raug caij tsuj! Khetos nthuav tawm qhov tseeb los cawm tib neeg, yog li ntawd yuav zam tsis dhau Ntxawgnyoog txoj kev quab yuam phem los tawm tsam, rau txim, thiab caum tua Nwss. Yog hais tias muaj ib qho hais tias ib tug neeg twg yog Khetos, tab sis lawv tsis nthuav tawm qhov tseeb thiab lawv tsis raug lees txais yuav los ntawm cov neeg txheej no, yog hais tias lawv raug rau txim vwm ntsuav thiab raug tawm tsam los ntawm Ntxwgnyooog tej kev quab yuam, ces qhov ntawd ua pov thawj tau tias lawv tsis yog Khetos. Ntxwgnyoog ntxub Vajtswv qhov kev tshwm sim thiab txoj hauj lwm, thiab ntxub tus Cawm Seej qhov kev nqis los ntau tshaj txhua yam. Ntxwgnyoog paub tias thaum tus Cawm Seej nqis los, tib neeg yuav muaj hwv tsam rau kev cawm dim, yuav to taub qhov tseeb thiab yuav pom txog Ntxwgnyoog tej tswv yim dag. Ces lawv thiaj li tuaj yeem tau txais kev thoob tsib, tsis kam txais yuav nws, tig los cuag Vajtswv puv npo, thiab raug txais los ntawm Vajtswv. Ces Ntxwgnyoog yuav swb tag nrho, thiab hnub kawg ntawm nws yog hnub ua ntej ntawd. Nej puas xav tias Ntxwgnyoog yuav qhau cev pw li ntawd? Yog tsis nkag siab qhov no, tab sis tsuas tuav rawv nej tus kheej tej kev xav phem thiab tsis tshuaj xyuas Vajtswv Tus Uas Muaj Hwj Chim Loj Kawg Nkaus txoj hauj lwm, los sis haj tseem koom nrog txoj kev ntseeg sab yeeb ceeb ntawm cov siv zog tawm tsam Khetos, kev rau txim thiab kev tawm tsam Vajtswv Tus Uas Muaj Hwj Chim Loj Kawg Nkaus, ces yuav muaj lub txim txaus ntshai heev. Los saib qhov Vajtswv Tus Uas Muaj Hwj Chim Loj Kawg Nkaus yuav tsum tau hais. “Cov uas xav tau txoj sia yam tsis vam khom qhov tseeb uas Khetos hais ces yog cov neeg ua txaus luag tshaj plaws hauv lub ntiaj teb no, thiab cov uas tsis lees txais txoj kev muaj sia nyob uas Khetos muab rau ces yog cov poob zoo rau hauv kev xav lawm xwb. Thiab yog li ces Kuv thiaj hais tias cov uas tsis txais yuav Khetos ntawm tiam kawg ces yuav raug Vajtswv tsis nyiam kiag lis mus ib txhis. Khetos yog tib neeg lub rooj vag nkag mus rau hauv lub nceeg vaj thaum tiam kawg, thiab tsis muaj ib tug twg uas yuav lug kev hla Nws tau li. Tsis muaj leej twg yuav raug Vajtswv muab kho kom zoo tag nrho tau li tshwj tsis yog los ntawm Khetos. Koj ntseeg Vajtswv, ces yog li koj yuav tsum txais yuav Nws cov lus thiab yoog raws Nws txoj kev. Koj yuav tsis muaj cuab kav xav txog qhov kom tau txais koob hmoov nkaus xwb rau lub sij hawm uas twb tsis muaj cuab kav lees yuav qhov tseeb thiab qhov kev muab txoj sia. Khetos los thaum tiam kawg es cov uas ntseeg nws tiag tiag thiaj li tau txais txoj sia. Nws tes hauj lwm yog yuav muab tiam qub xaus thiab nkag mus rau tiam tshiab, thiab nws tes hauj lwm yog txoj kev uas cov yuav nkag mus rau tiam tshiab yuav tsum tau taug. Yog koj tsis muaj peev xwm yuav lees paub Nws thiab tseem ho cem, saib tsis taus, los sis tsim txom Nws, ces koj yuav raug hlawv mus ib txhis thiab yuav tsis tau nkag rau Vajtswv lub nceeg vaj. Vim tus Khetos no mas Nws Tus Kheej ces yog kiag qhov kev qhia tawm txog tus Vajntsujplig, qhov kev qhia tawm txog Vajtswv, Tus uas Vajtswv tso siab rau los ua Nws tes hauj lwm hauv ntiaj teb. Thiab yog li Kuv thiaj hais tias yog koj tsis muaj peev xwm txais yuav tag nrho tej uas Khetos ua thaum tiam kawg ntawd, ces yog koj saib tsis taus tus Vajntsujplig. Qhov kev rau txim rau cov uas saib tsis taus tus Vajntsujplig ces sawv daws yeej pom tseeb kawg. Kuv kuj qhia koj hais tias yog koj tawm tsam Khetos thaum tiam kawg ntawd, yog koj tsis lees Khetos thaum tiam kawg yam saib tsis tau Nws li, yuav tsis muaj leej twg los ris koj lub txim li. Dhau ntawd mus, txij hnub no mus lawm tom ntej ces koj yuav tsis muaj ib lub cib fim ntxiv kom tau txais Vajtswv qhov kev pom zoo lawm; txawm hais tias koj yuav sib zog npaum li cas los theej txhoj rau koj tus kheej, los koj yeej yuav tsis muaj hnub pom Vajtswv lub ntsej muag li. Vim qhov koj tawm tsam ntawd tsis yog ib tug tib neeg, qhov koj cem ntiab tawm ntawd tsis yog ib yam muaj sia me me, tab sis yog Khetos. Koj puas paub hais tias lub txim ntawm qhov no yuav yog dab tsi? Koj yuav tsis yog ua yuam kev ib qho me me xwb, tab sis ua txhaum ib lub txim loj kawg nkaus. Kuv hais qhia sawv daws kom tsis txhob lam zim kaus hniav rau qhov tseeb, los sis lam tau lam cem, vim tsuas yog qhov tseeb xwb mas thiaj muab tau txoj sia rau koj, thiab yeej tsis muaj dab tsi hlo li tsuas yog qhov tseeb nkaus xwb thiaj li yuav pub koj rov yug dua tshiab thiab pom Vajtswv lub ntsej muag dua ib zaug ntxiv(Txoj Lus, Phau 1. Qhov Kev Tshwm Sim thiab Tes Hauj Lwm ntawm Vajtswv. Tsuas Yog Khetos ntawm Tiam Kawg Nkaus Xwb Mas Thiaj Yuav Muab Tau Txoj Kev ntawm Txoj Sia Ntev Dhawv Mus Ib Txhis Rau Tib Neeg).

Tej kev puas tsuaj tab tom tshwm sim ib yam zuj zus tuaj. Tus Tswv twb los rau hauv qhov kev zais npog ua ntej txoj kev txom nyem loj tshaj plaws lawm. Koj puas paub tias yuav tos txais Nws li cas? Txhob me siab hu rau peb los nrhiav qhov kev tos txais no.

Cov Ntsiab Lus Uas Zoo Sib Thooj